چرا «دیوید دراموند» هرگز شاه ایران نشد؟

در دل تاریخ پرماجرای ایران، داستانی کمتر شنیده شده از آخرین وارث قاجارها وجود دارد؛ مردی که با نام «دیوید دراموند» در نیروی دریایی بریتانیا خدمت کرد، اما ریشههایش به تاج و تخت ایران میرسید. سلطان حمیدمیرزا، نامزد ناتمام سلطنت ایران، مردی بود میان دو فرهنگ، که هرگز فرصت نداشت تاج پادشاهی را بر سر بگذارد و امروز قصه زندگیاش پنجرهای است به زوایای تاریک و پیچیده تاریخ معاصر ایران.
حمید میرزا قاجار به دلیل جایگاه خانوادگی و زندگی دوگانهاش میان فرهنگ ایرانی و غربی، مورد توجه پژوهشگران تاریخ معاصر ایران قرار گرفته است. او فرزند محمدحسن میرزا، آخرین ولیعهد سلسله قاجار، و وارث بالقوه تاج و تخت ایران بود که به دلایل متعدد هرگز نتوانست به طور رسمی یا عملی به سلطنت برسد. در این مقاله، زندگی، شخصیت، و جایگاه تاریخی حمید میرزا قاجار را با نگاهی جامع و تلفیقی از منابع مختلف بررسی میکنیم.
حمید میرزا در سال ۱۹۱۸ (۱۲۹۷ خورشیدی) در تبریز، مرکز ایالت ولیعهدنشین قاجار، متولد شد. پدرش محمدحسن میرزا قاجار، برادر و ولیعهد احمدشاه قاجار، آخرین شاه سلسله قاجار بود که از سال ۱۲۸۸ تا خلع سلطنت احمدشاه در سال ۱۳۰۴ به عنوان ولیعهد ایران شناخته میشد. مادر حمید میرزا محترم السلطنه رزاقی، همسر دوم محمدحسن میرزا، بود. حمید میرزا در کودکی فارسی را به خوبی نیاموخت و تربیت ایرانی سنتی نداشت.